Siddharta Blog

BUZ KOVASI KAMPANYASINA KATILAMAMASININ NEDENİ

-21 yaşından beri ALS hastalığından mustaripmiş.

-ALS farkındalığı için yapılan başından buz dökme kampanyasına katılamamış. 

-Bunun nedeni geçen yıl geçirdiği zatürreeymiş. Çocukları, üşütür diye izin vermemiş.

-En kritik yılı 1985'miş. İsviçre'de CERN laboratuvarını ziyarete giderken zatürree olmuş. Durumu çok kritikmiş ve suni solunum sistemine bağlanmış.

-Kordonu çekelim mi: Doktorlar eski eşine, "Umut yok, fişi çekelim mi" diye sormuşlar. Eşi reddetmiş. 

HAYATI KURTULUYOR AMA SESİNİ KAYBEDİYOR

-Nefes borusuna tüp: Buradan Cambridge'de bir hastaneye nakledilmiş. Orada doktorlar ensesinden bir delik açarak nefes borusuna bir tüp takmışlar.

-Konuşma gidiyor: Ancak hayatının kurtulmasına karşılık, konuşmasını tamamen kaybetmiş.

-Yazmayı öğreniyor: Kaliforniyalı Words Plus şirketi onun için özel bir ekolayzır programı geliştirmiş. Bu program Apple II bilgisayara bağlanmış. 

-Başparmağını oynatarak dakikada 15 kelimeye kadar iletişim kurabiliyormuş. 

-Başparmak siniri 2008 yılında başparmağı zayıflamaya başlayınca bu defa başka bir sisteme geçilmiş.

BAŞPARMAĞI ZAYIFLAYINCA ÇENE KASI İLE YAZMAYA BAŞLIYOR 

-Çene kası: Yeni sistemle sağ çenesinin kaslarını hareket ettirerek yazıyormuş. Sağ çenesi gözlüğüne bağlı enfrarujlu bir sensörle bilgisayara bağlıymış.

-Şöyle çalışıyor: Cursor, klavye üzerinde otomatik olarak hareket ediyor ve istediği harf üzerine gelince, onu çene kası hareketiyle durdurabiliyor.

-Bu sistemle, e-mail gönderebiliyormuş, internette dolaşabiliyor, ayrıca bir sentetizör aracılığıyla konuşabiliyormuş. Hatta Skype yoluyla ilişki bile kurabiliyormuş.

-Dakikada 3 kelime: Çene kası da zayıflamaya başlamış. Bugün artık dakikada ancak iki-üç kelime yazabilir hale gelmiş.

BİR KONFERANS İÇİN 6 GÜN KARA YOLCULUĞU YAPIYOR 

-Ancak bütün bunlar azminden bir şey götürmemiş. Yazmaya ve konferanslar vermeye devam ediyor.

-6 gün yolculuk: Doktorları uçağa binmesine izin vermiyor. O nedenle Tenerife'te verdiği son konferansa gitmek için 6 gün kara yolculuğu yapmış.

-Konferanslarının metinlerini bazen son dakikada değiştirebiliyormuş.

MÜKEMMEL PAUL NASIL KONUŞUYOR

-Nasıl konuşuyor: Konferanslarını bir "konuşma sentetizörü" aracılığıyla yapıyor. Bu, 1980'li yıllarda Speech Plus isimli bir şirket tarafından bulunmuş. Yazılı mesajı sese çeviriyor.

-Sesi nasıl üretildi: Sesi de o yıllarda Dennis Klatt adlı bir MIT mühendisi tarafından üretilmiş.

-Üç ayrı ses: Klatt, eski eşinin ve kızının seslerini kaydederek dişi ses yaratmış. Kendi sesinden ise erkek sesi bulmuş.

-Mükemmel Paul: Eşinin sesine "Güzel Betty", kızınınkine "Kit the kit", kendi sesinden ürettiğine ise "Mükemmel Paul" adını vermiş. Mükemmel Paul, bugün konferanslarında onun ağzından çıkan ses.

-İntel devrede: Ancak her yıl gerileyen yeteneklerini tamamlamak için çalışmalar devam ediyor. İntel şirketi 1997'den beri onun bilgisini dünyaya aktarmak ve duyurmak için en mükemmel software'i yaratmaya çalışıyor. Son olarak, onun 10 saatlik davranışları görüntüye alındı ve üzerinde çalışılıyor. 

-James Bond: Hangi rolü oynamak istediği sorulunca şu cevabı veriyor: "Tekerlekli sandalyem ve makineden gelen suni sesimle bir James Bond filmine çok iyi giderdim..."

Başbakan Erdoğan, "Türkçeyle felsefe yapılmaz" diyor ama Hawking, çene kaslarıyla karadeliklerin sırrını çözmeye devam ediyor.

Bu yazının siyasi bir mesajı yok.

Ama isterseniz, bunu insan zekâsıyla alay edenlere, Türkçeyi küçümseyenlere bir cevap olarak da okuyabilirsiniz.

Ertuğrul Özkök - Hürriyet (27 Aralık 2014)